Dzień Kobiet obchodzony jest 8 marca zarówno w Polsce jak i w wielu innych krajach na świecie. Przyzwyczailiśmy się do tego święta, wielu z nas zna również jego genezę, która nie jest idylliczną historią. Jakie znaczenie ma dzisiaj Dzień Kobiet w stosunku do swoich początków i dlaczego po ponad stu latach równouprawnienie jest gorącym tematem na świecie?

Matronalia w starożytnym Rzymie

Jeśli ktoś myślał, że zaczniemy od wydarzeń w Stanach Zjednoczonych, to śpieszę uzmysłowić, że źródeł dnia, w którym kobiety grają główną rolę, można się dopatrywać w czasach starożytnego Rzymu. 

1 marca, czyli w umowny dzień zakończenia zimy i początek wiosny, a więc budzenia się natury i płodności, której kobiety były symbolem, Rzymianie tego dnia szczególnie houbili swoje kobiety. Były one głównymi bohaterkami tego dnia i “przejmowały” miasto. Spotkaniom towarzyskim nie było końca, wyprawom do świątyń, celem zawierzenia rodzin bogom. A najciekawszy z tego jest fakt, że same siebie obdarowywały z tego powodu upominkami. Nie umniejszając mężczyznom, oni również pamiętali o prezentach dla pań. 

Tak to było w Antyku, ale to wydarzenia z początku XX w. z Nowego Yorku przypieczętowały początki obchodów Święta Kobiet.

Ustalmy chronologię

Pierwsza manifestacja ma miejsce 20 lutego 1829 r., a kobiety domagały się w niej praw wyborczych. Po czym, była sukcesywnie powtarzana rok do roku.

Następnie przenosimy się do 1857r. kiedy powodem wyjścia robotnic z fabryki tekstyliów na ulicę Nowego Jorku jest zmniejszenie czasu pracy i zrównania ich płac z płacami mężczyzn.

Rok 1909

To jednak ten strajk zostaje uznany za najbardziej znany i rzeczywisty powód powstania Dnia Kobiet. Mimo kilku już protestów w Stanach Zjednoczonych pozycja kobiet nadal jest zdecydowanie niższą niż pozycja mężczyzn. Brak praw wyborczych dla kobiet, brak dostępu do szkolnictwa wyższego czy też brak możliwości decydowania o sobie i przepastne różnice w sferze zawodowej i wynagrodzeniach, sprawiły, że miarka się przebrała. Pracownice jednej z nowojorskich fabryk zdecydowały, że ich głos w końcu musi zostać wysłuchany i, ku zaskoczeniu wszystkich, podjęły strajk. Oszołomiony właściciel fabryki nie wiedział, co ma zrobić w zaistniałej sytuacji, więc postanowił skonsultować sytuację i żądania robotnic z innymi wysokopostawionymi mężczyznami. Niestety, w tym samym momencie przyszedł mu do głowy niezbyt logiczny pomysł zamknięcia rozzłoszczonych kobiet w fabryce. Zrządzeniem losu w fabryce wybuchł pożar i ponad setka zamkniętych w niej kobiet poniosła śmierć. 

Postępowanie właściciela wywołało ogólne zbulwersowanie, ale tragedia zwróciła również uwagę na sytuację ogólną kobiet. Zaowocowało to masowymi protestami na ulicach Wielkiego Jabłka.

Są również historycy, którzy twierdzą, że wydarzenia z 1857 r. i 1909 r.  w przekazach trochę się mieszają oraz niektóre fakty są przeinaczone, ale to właśnie ta ostatnia wersja stała się oficjalną przyczyną oficjalnej walki o prawa kobiet.

Jak podają źródła, te tragiczne wydarzenia z 1909 r., jak i następującą po nich falę sprzeciwów, do celów politycznych natychmiastowo wykorzystali ubiegający się o władzę socjaliści. Przypisali oni sobie autorstwo pomysłu strajków i zapowiedzieli, że będą dbać i kobiety zajmować się ich sytuacją. Ta narracja rozniosła się po świecie, stąd pewnie przekonanie, że Dzień Kobiet to komunistyczne święto.

Pierwsze Święto Kobiet na świecie 

Pierwsze święto odbyło się w 1910 r. w Danii, zorganizowane przez Międzynarodówkę Socjalistyczną z Kopenhagi, a następnie przejęte przez komunistów.

Jak wiadomo, komuniści lubili obdarzać świętami różne grupy społeczne, często zagrabiając święta obchodzone przez te grupy wcześniej. Tak na przykład stało się w Polsce. 

Dzień Kobiet w Polsce

Czy wiedzieliście, że w Polsce ten dzień został obchodzony 24 marca 1924 r. ?

Za czasów komuny święto to stało się propagandowym manifestem pokazującym bohaterskie przodowniczki pracy i zasłużone dla władzy kobiety, które tego dnia należało obdarzyć goździkiem i, co najlepsze, wyręczyć w pracach domowych (tylko tego dnia) i być dla niej uprzejmym (cały dzień). Z perspektywy czasu i zmian społecznych, pozostaje nam się uśmiechnąć na to wspomnienie. Do roku 1993 r. święto to miało swoje centralne obchody, mimo że nie było dniem wolnym od pracy. Zakończenia tej celebracji dokonała za swojej kadencji premier Hanna Suchocka.

Sens Dnia Kobiet dzisiaj

Należy wspomnieć i podkreślić, że Dzień Kobiet został wprowadzony, aby wspierać kobiety w walce o równouprawnienie. Temat, który mimo minionych ponad stu lat, wciąż nie został rozwiązany. Aż trudno w to uwierzyć,  ale w 2023 różnica między płacami wśród kobiet i mężczyzn na tych samych stanowiskach, wciąż jest ogromna. Nie ma równości rozwoju zawodowego i w dalszym ciągu to głównie na kobiety spadają obowiązki z prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci, obniżając – tym samym – jej konkurencyjność na rynku pracy.

Niestety prognozy dotyczące wyrównania przepaści zawodowej między mężczyznami to kilkadziesiąt lat, ale może ona być zdecydowanie skrócona jeśli podjęte zostaną odpowiednie działania. Dlatego, zamiast zastanawiać się, jaki niepotrzebny drobiazg kupimy naszej partnerce,  siostrze czy koleżance, może warto by było głośno mówić o tym, co naprawdę jest ważne.

Autorka: Adriana Fontanarosa

Na podstawie: 

https://www.naszeszlaki.pl/archives/35446

https://blog.e-polish.eu/gozdzik-rajtuzki-a-moze-kawa-czyli-jak-to-bylo-8-marca/

https://isp.policja.pl/isp/aktualnosci/6990,Czy-wiesz-skad-wzial-sie-Dzien-Kobiet.html

https://muzhp.pl/pl/e/166/pierwsze-obchody-dnia-kobiet-w-polsce

Zdjęcie wykonane przez Antonino Visalli z Unsplash